Kroniek van Ut GAK

 

Een Bredanaar liep zogenaamd zonder erg
met ´n gans onder z´n arm door het Valkenberg.
Waarop een politieagent hem arresteerde,
maar de goede man beweerde:
‘Hij is echt van mij, zowaar ik hier sta,
dit beest weet precies waar ik naar toe ga!’
Hij kneep de gans eens flink in z’n kont
en die reageerde terstond:
‘GAK, GAK, GAK’, riep het beest….,
en de Bredanaar zei toen bedeesd:
‘Ik ben niet op weg naar het Gemeenschappelijk Administratie Kantoor,                    maar naar een optreden van Ut Gedemt’AoveKoor!´


De naam van dit koor, dat bestaat uit een 40-tal zangers van de Koninklijke Zangvereniging Breda’s Mannenkoor (BM), is voluit “Ut Gedemt’AoveKoor”. Dit is Breda’s dialect voor Het Gedempte Haven Koor. De naam van het koor verwijst naar het huisadres van BM op nummer 7 aan de Haven te Breda, die tijdens de geboorte van Ut GAK nog ´gedempt´ was in de vorm van een parkeergarage.

In het verleden zijn veel successen geboekt: Met de Paoters bij de Bredaose Les in de Grote Kerk, met de jaarlijkse deelname aan De Tranen van Van Cooth, met vele benefietconcerten voor goede doelen, met het Brabants Orkest op vrijdagavond voor Carnaval, met meezingavonden in het Chassé Theater in Breda en met optredens tijdens de Oelediensten en op feesten en partijen.

Het repertoire bestaat onder meer uit levensliederen, klassieke en populaire songs, carnavalskrakers, kerstnummers en Bredase liederen. De meeste hiervan lenen zich bij uitstek voor samenzang en zijn vaak voorzien van een eigen, soms Bredase ludieke tekst. (Een inleiding in het Breda’s dialect in de vorm van een Bredaose Les is verkrijgbaar via e-mail: tcjmelis@gmail.com).

 

De geboortedatum van Ut GAK is nogal moeilijk te bepalen. Aan het einde van ´Bredaose Les 21 door de paoters Terrepetijn OW en Sjaggerijn OH op 3 fibberewaorie 2002 in de Grôte Kerrek te Bredao´ staat In de Littenie onder de kop ´Iepiepiepoerao´: Ut Bredaos Mannekoor zong’ier vedaog. Dat was op initiatief van paoter Terrepetijn (Theo Melis), toevalligerwijs bas bij BM.
De aanwezige zangers bleken allemaal ‘Bourgondisch ingestelde’ leden van BM te zijn, die ten koste van alles bereid waren bij hun smoking een rode feestneus op te zetten en de nogal gewaagde zogenaamde Paotersliederen te zingen. De entree was indrukwekkend! De zangers schuifelden in rotten van twee van achter uit de kerk naar voren onder het zingen van de tranentrekker ´Berouw´ met eigen gemaakte zeer gevoelige tekst.
Deze enthousiaste zanggroep wist niet meer van ophouden en daarom zien we 3 februari 2002 als geboortedatum van Ut Gedemt’AoveKoor, dat sindsdien niet meer is weg te denken als muzikale ondersteuning van ´de Kurzus Bredaos´ en als eigenzinnig koor met vele optredens in Breda en verre omstreken.

Opzet

Ut GAK opereert onafhankelijk van ´moeder BM´. De organisatie is uiterst eenvoudig van structuur en de muzikale leiding is in handen van Henk van der Maaten, tenor en solozanger bij BM.

In den beginne heeft de eerste ‘officiële bestuursvergadering’ plaatsgegrepen in aanwezigheid van Theo Melis, Henk van der Maaten, Dré van Boxsel en John van Dongen, waarbij de taken ‘vrijelijk’ worden verdeeld: Theo – ‘inhoud’, Dré – ‘organisatie’, John – ‘poen’ en Henk – ‘zwaaien’ c.q. dirigeren. Intussen is Wim van Asten min of meer geronseld als ‘secretaris’ en heeft hij per 19 februari 2016 de ‘poenfunctie’ van John overgenomen. John blijft alsnog ‘berustend lid’!
Tijdens een ‘echte’ bestuursvergadering op 14 februari 2017 is qua organisatie, programmering en uitstraling meer structuur aangebracht.
Sindsdien bestaat het bestuur uit:

Theo Melis – voorzitter/artistiek leider
Dré van Boxsel – organisatie uitvoeringen
Wim van Asten – secretaris/penningmeester
Henk van der Maaten – dirigent
Fons Dickens – PR/assisitentie organisatie
Frans Luijben – spreekbuis leden

De muziekcommissie wordt gevormd door Theo Melis en Henk van der Maaten.
We zijn op zoek naar een vaste begeleider.

Relatie tot BM

Hoewel Ut GAK onafhankelijk van BM opereert is lidmaatschap alleen mogelijk voor leden van BM. Intussen is gebleken, dat een aanzienlijk aantal nieuwe leden bij BM zijn ´binnengekomen´ via Ut GAK. Een verbazingwekkend effect is dat zangers, die bij Ut GAK wilden zingen en derhalve lid moesten worden van BM, geweldig enthousiaste ´klassieke´ leden van BM zijn geworden.

Repertoire

De tekst van ‘de Zangersspreuk’, waarmee elk optreden wordt geopend, weerspiegelt het opdringerige enthousiasme van deze zangersgroep.:

  1. Nu ons lied klinkt…. en ons hart zingt, staat hier voor U: Ut Gedemt’AoveKoor!
  2. Wil je’t horen…….., spits dan je oren, want hier zingt nu: Ut Gedemt’AoveKoor!

Ut GAK zingt levensliederen in de breedste zin des woords. Het repertoire bevat meer dan alleen maar smartlappen en shanty-achtige liederen, die gaan over het harde leven op zee, alcoholisme, vreselijke ziektes, oorlog, dood en verderf, waarbij het altijd slecht afloopt!

Nee, Ut GAK zingt daarnaast ook positieve, vaak eigen geschreven teksten, al of niet in het Breda´s dialect. Het koor probeert met de nodige humor ook ‘niveau’ te brengen en als het enigszins kan meerstemmig te zingen. Met andere woorden: Ut GAK zingt ook graag wat typische smartlapkoren niet op hun repertoire willen, durven of kunnen zetten.

Het GAK-repertoire is soms verguisd als ‘ordinair’, maar wat is er tegen ‘populaire’ muziek? Wat nu ‘klassiek’ heet, was vroeger vaak eigentijdse popmuziek. En vele hedentijdse popnummers zijn intussen klassiek geworden. Opera bestaat toch veelal uit smartlappen en tranentrekkers, zeker als het gaat over moord, de dood, liefde en ongeluk, vaak als een parodie op het leven van alledag. Bovendien kan een ordinair (= gewoon) liedje heel mooi worden gezongen!
Kortom: Ut GAK betekent zangplezier voor BM’ers die, al relativerend, van het leven kunnen genieten!

Presentatie en tenue

Van een rode bodywarmer en een CD-schijfje als embleem is het uiterlijk geëvalueerd tot een vrolijk
tenue met oranje bretels en uniforme blauwe sjaal op een wit overhemd met lange mouwen, rood-wit-blauwe strik en donkere broek. De teksten en muziek zit voortaan in de speciale blauwe GAK map. En er wordt constant gewerkt aan verfijning van het totale beeld bij de optredens.
Door Theo Melis is in 2014 het nieuwe logo ontworpen, gebaseerd op ‘de GAKkende gans’. Dit wordt sindsdien in metalen uitvoering als een soort scapulier om de hals gedragen.

Begeleiding

Door de jaren heen is Ut GAK vele malen begeleid door grote en kleine orkesten, zoals Tagste, vaak met medewerking van De Droelen, het Koperensemble van de Kon. Harmonie Cecilia o.l.v. Wim Karremans en Het Brabants Orkest (jammer genoeg maar één keer). En uiteraard bij kleinere optredens door goede muzikanten, veelal op piano en/of accordeon. In den beginne o.a. door de accordeonisten Piet van Tienen en Cees de Nijs, begeleid door Ben v.d. Berg (banjo) en Fon de Nijs (drums). Gevolgd door Joost Tholhuijsen en Jettie van Valkenburg en weer later regelmatig door Joep Moonen, de vaste pianist van BM. De meest recente jaren is Ut GAK bij ‘De Tranen’ begeleid door Ingrid Kleemans en Bert van Nispen(accordeon) samen met Pieter Talboom (banjo).
En niet te vergeten, tijdens de vele concerten door het jaar heen, door ‘huismuzikant’ Mart Jacobs, de piano- en accordeonvirtuoos, die met hart en ziel Ut GAK tot grote hoogten brengt.
Steeds vaker wordt het koor gevraagd met nieuwe muziekgezelschappen op te treden.
Vanaf begin 2015 heeft een der leden het aangedurfd het koor te begeleiden op zijn ukelele en hij is nog steeds lid!

Onder Optredens vindt je een uitgebreid overzicht van de optredens sinds 2002.
Het complete repertoire van Ut GAK is te vinden op de ‘besloten’ website van BM/Ut GAK

Versie 02/8/2018 – door Theo Melis, met dank aan Hans Talboom voor de initiële opzet.
Vanaf begin 2017 heeft Hans Veels de geschiedschrijving van Ut GAK grotendeels overgenomen.