Vlak voor de jaarlijkse terugkerende dodenherdenking op 4 mei en met het huidige gruwelijke oorlogsgeweld in Oekraïne in gedachten, vonden we in ons archief een in deze tijd passend werk, de Polní Mše, Veldmis, ook wel Soldatenmis genoemd.

Deze mis begint met wrange snijdende klanken die uitdrukking geven aan de opstand, de angst en het heimwee van de soldaten in het veld. De schurende klanken gaan geleidelijk over naar harmonisch akkoorden en monden uit in een aangrijpend mooi slotkoor als muzikale metafoor voor de hoop op vrede.

Polní Mše is in 1939 gecomponeerd door de in Parijs levende Tsjechische componist Bohuslav Martinů (1890-1959) voor de in Frankrijk verblijvende Slowaakse en Tsjechische vrijwilligers. Het libretto is van Jiří Mucha.

Door ons koor werd dit werk (BM-nr. 87) voor het eerst uitgevoerd in 1967 o.l.v. de toenmalige dirigent Otto Deden. Daarna is deze bijzondere mis nog een aantal keren door BM gezongen. De laatste keer in 2003 waarbij onze toenmalige Koningin Beatrix aanwezig was, dit ter gelegenheid van de viering van 175 jaar KMA in de Grote Kerk te Breda.

Een heel indrukwekkende vertolking door BM is in 1995, onder leiding van de toenmalige dirigent Marcel Verhoeff, op video*) vastgelegd tijdens de eerste meerdaagse buitenlandse reis naar Tsjechië. Over dit concert in de St. Nicolaaskerk te Praag schrijft de pers: ‘Bredase zangers waardige ambassadeurs; de uitvoering van de Polní Mše maakte grote indruk. Na afloop hielden musici en publiek de adem in. Geen kuchje, geen applaus. Pas na geruime tijd volgde een ovationeel applaus.‘

De solopartij werd gezongen door niemand minder dan Bernard Kruysen (1933-2000) een vermaarde bariton die in Parijs de zeer prestigieuze Gabriél Fauré prijs ontving. Hij zong dit werk vele malen over de hele wereld en maakte het koor en dirigent een groot compliment met: ‘Nergens heb ik zo’n perfecte uitvoering meegemaakt als hier in Praag met het Breda’s Mannenkoor.‘

*) Klik voor de video op de poster.

Hans Talboom en Simon Keep